Eigenaars en verantwoordelijkheid
Professionals in project- en programmamanagement hebben sterk de aandacht gelegd bij het project/programma zelf, en vergeten de organisatie waarbinnen en waarvoor het project of programma wordt uitgevoerd.
Gisteravond bleek dat tijdens een presentatie van Michiel van der Molen. Hij is de auteur van boeken over de opdrachtgever, batenmanagement en business cases (Projectmanagement voor opdrachtgevers en Waarom doen we dit eigenlijk?). Hij maakt zich grote zorgen over de bestaande benaderingen van projecten en programma's die zwaar gefocussed zijn op de project- dan wel de programmamanager en de methode. Bijna elke redering begint en eindigt bij de pro-manager die daarmee de zwarte piet krijgt als het mis gaat.
Focus en eigenaarschap
Van der Molen's analyse is dat focus en eigenaarschap nodig zijn om een project of programma goed te doen landen. Focus richt de aandacht van alle spelers op het resultaat van het project of het doel van het programma. Eigenaarschap betekent volgens Van der Molen een individuele verantwoordelijkheid voor het doel of resultaat. En niet alleen een formele, maar ook een materiële verantwoordelijkheid: je onderneemt activiteiten om je verantwoordelijkheid waar te maken en je legt verantwoording af over die verantwoordelijkheid.
Dat eigenaarschap betekent dat het hogere management zwaar in de uitvoering van projecten en programma's wordt getrokken. De doelen of baten van projecten en programma's worden niet binnen de aparte werkvorm gerealiseerd, maar gewoon in de lijn. Waar dan ook de oorzaak ligt voor het mislukken van veel projecten en programma's.
Veelbelovende aanpak
Dit lijkt mij een veelbelovende aanpak. In concreto komt het erop neer dat bij de start van een programma bij elk concreet doel (een baat) de naam van een manager komt te staan. Tevens identificeert Van der Molen de noodzakelijke activiteiten binnen een programma en laat ook hier de lijnmanagers hun naam schrijven bij de activiteiten die in hun eigen afdelingen moeten gebeuren. Daarnaast komen dan projecten die onder aparte leiding kunnen komen. Hiermee spreid je de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van een programma over lijn en programma.